Nóc nhà mình, vừa cầm cái chảo vừa càm ràm: “Từ đầu đến giờ em thấy những gì sếp hứa với anh, có mấy cái làm được đâu, vậy mà sao anh cứ đi làm hoài vậy?”. Hồi xưa, lâu lâu còn hay gạ mình, thôi anh nghỉ đi, em nuôi anh (làm marketing nghèo quá mà).

Quân sư quạt mo nhà mình là dân số má (Thạc sĩ Toán), nên vốn rất thực tế và logic. Được cái thường chỉ ra cho mình thấy những chuyện mà mình thiếu sáng suốt khi là người trong cuộc. Chuyện đi làm, chọn sếp cũng là một trong số ấy. Tụi mình đều có những người sếp mà dù chẳng còn làm việc với nhau từ lâu, nhưng vẫn thường xuyên liên lạc, ăn uống, chuyện trò về nghề, về cuộc sống… coi nhau như anh chị em hay là bậc trưởng bối trong gia đình.

Tuy vậy, cũng có những sếp, mà một khi thoát được vũng lầy, tụi mình cao chạy xa bay, chỉ thiếu điều chặn Facebook để không còn phải thấy nhau trên cõi mạng này (tại có khả năng gợi lại những ký ức ám ảnh cũ).

Hồi mới đi làm, nhiều người thường bảo mình rằng, sếp chọn nhân viên, chứ nhân viên làm gì được chọn sếp. Lúc đó cũng ít thông tin, cơ hội và kiến thức, nên mình đã ôm cái tư duy đó trong một thời gian dài. Nhưng giờ thay đổi nhiều rồi, mình nghĩ:

Khi đã đi làm, mình vẫn nên suy nghĩ kỹ xem liệu có đang làm việc với một người sếp phù hợp hay không. Bởi vì chọn đúng sếp cũng là chọn đúng con đường để mình phát triển lâu dài.

Còn chọn không đúng thì sẽ gặp những sếp “red-flag” như dưới đây.

3 dấu hiệu bạn nên đổi sếp

1. Lúc nào thấy cũng tiêu cực

Kiểu đáng sợ nhất, sếp luôn có cái nhìn tiêu cực về mọi thứ (hoặc hầu hết là vậy), ví dụ như:

  • Tiêu cực về đồng nghiệp, về team khác (thậm chí cả team mình, nhưng không nói với mình)
  • Tiêu cực về quan điểm sống, trong cuộc sống hằng ngày (sao giới trẻ bây giờ, sao con gái mà lại, sao con trai mà lại, phải hết sức tập trung vào công việc chứ, Con Cái - Để Mẹ Nó Lo (CC ĐMNL), em phải thế này, em phải thế kia…) → kiểu nó vừa tiêu cực mà vừa áp đặt, không tôn trọng sự khác biệt và tính cá nhân của mỗi con người á
  • Tiêu cực khi tiếp nhận ý kiến, đóng góp (kiểu đang đóng góp ý kiến để cải thiện này kia, thì điều đầu tiên sếp bật ra là chuyện tiêu cực…)
  • và còn những thứ khác nữa, nhưng đại khái là vậy

Làm việc trong môi trường kiểu này, mình nhanh chóng bị bào mòn sức khỏe và tinh thần, vì hằng ngày phải tiếp nhận quá nhiều năng lượng không tốt. Mình vốn là một người rất vui vẻ, thoải mái… nhưng khi vào một môi trường như vậy, tự nhiên con người mình cũng tiêu cực theo. Đến vợ mình phải can tay vào, ê anh anh, từ ngày đi làm chỗ này sao lúc nào anh cũng căng thẳng, khó chịu vậy… Mình đã rất nỗ lực để không đổ, không lan nó sang vợ con, nhưng thật sự mình không làm được. Rồi mình cứ bệnh vặt liên tục, trong khi trước đó, mình là dân thể thao, rất ít khi bị gì (trộm víaaaaaaaaa).

Một khi đã là năng lượng xấu, nó sẽ lây lan rất nhanh… kiểu như COVID-19 vậy.

2. Tấn công cá nhân

Họ không chỉ góp ý về công việc mà còn hay chê bai cá nhân, điều này không giải quyết được công việc, không giúp mình cải thiện, mà còn khiến mình cảm thấy mệt mỏi và mất tự tin.

Có lần mình nghe trong gió: con này ngu như 🐮

… tiếng chửi ăng ẳng đâu đó trong văn phòng, từ một ai đó đang cáu bẩn. Mình không biết ai đã tuyển con 🐮 đó, nhưng chắc chắn là không việc gì giải quyết xong được hết, mà ai nấy cũng đều chùng xuống.

Biết bao nhiêu lần, mình đã bị công kích cá nhân, nhắm vào mình, vào gia đình, con cái mình… Bạn bè mình đi làm cũng bị, chụp hình gửi mình xem. Mình không hiểu tại sao, nhưng từ khi học đại học, trường mình đã đào tạo mình nhiều về chuyện tranh biện, cách giao tiếp, tôn trọng sự khác biệt là thế nào… Hoặc ít nhất là trong gia đình, cô giáo nhà mình luôn bảo, không được phép nói học sinh là ngu!

Đi làm cũng vậy thôi, mắng mỏ nhân viên mình ngu cũng chả được gì. Thay vì vậy, hãy chỉ cho người ta biết thế nào là đúng, hướng dẫn họ làm nhiều lần mà không được thì hãy kêu. Chứ chưa dạy người ta được ngày nào, nhưng mở miệng ra là la rày thì ít người chịu được áp lực đó.

3. Lạm dụng thời gian và công sức

Sếp không chỉ yêu cầu mình làm việc quá giờ mà còn giao những việc không thuộc chuyên môn của mình nữa, khiến mình bị kéo vào những việc không liên quan, mất thời gian mà chẳng mang lại giá trị nào.

Cái này thì quá rõ ràng rồi. Ai cũng biết hết. Thế nhưng vẫn có nhiều sếp lúc nào cũng rao giảng là tụi em đi làm phải chịu làm ngoài giờ, phải cày nhiều lên, phải sẵn sàng mọi lúc cho khách hàng, công việc… Thật chứ đến AI mà còn có lúc server busy (DeepSeek) chứ nói gì là con người xương thịt, không biết mệt sao?

Ý là this is fine, but nó phải có giá trị, mang lại lợi ích gì đó đủ lớn (you know what I mean). Chứ thời gian là vàng mà, dùng thời gian của mình đi làm những việc ruồi bu, thì nghỉ khỏe, hồi phục năng lượng để ngày mới mạnh mẽ làm việc không tốt hơn sao?

this is fine

Dìa dia, nếu bạn thấy sếp mình có một hoặc cả ba dấu hiệu trên, thì mình nghĩ bạn nên mạnh dạn cân nhắc lại xem có nên tiếp tục làm việc với sếp này không. Đừng nghĩ rằng bạn buộc phải gắn bó với một người sếp như vậy. Một môi trường không tốt và một người sếp không phù hợp sẽ cản trở sự phát triển của bạn, thay vì giúp bạn tiến xa hơn.

1 dấu hiệu của người sếp tốt

1. Vững chuyên môn

Sếp dẫn đường cho mình mà, mình học hỏi từ sếp mà. Nên là sếp giỏi dĩ nhiên sẽ giúp mình đi nhanh, đi xa hơn. Nhiều bạn trẻ đi làm cũng chỉ trông mong có được người sếp tuyệt như vậy. Sếp là idol của lòng em.

Nhưng mà á, idol thì nhiều người cũng muốn được nhảy vào. Nên mấy sếp như vậy bạn cũng phải cạnh tranh lắm mới có được. Hoặc là hũ nếp đó không có ai nhảy ra hết. Nên cũng không nhảy vào được.

Với một điều, chuyện vững chuyên môn đôi khi phải làm một thời gian rồi bạn mới rõ được. Đó là một dạng rủi ro khi nhảy việc, tuyển dụng.

2. TỬ TẾ

Tuy nhiên, nếu sếp không quá xuất sắc, điều đó cũng không sao hết. Chỉ cần họ làm đúng chuyên môn và, quan trọng hơn, là sếp TỬ TẾ. Sự tử tế ở đây có nghĩa là công bằng, tôn trọng mình, thấu hiểu mình, hợp tình hợp lý… thì vẫn còn rất nhiều cơ hội để mình phát triển trong công ty. Chỉ cần mình hoàn thành tốt công việc, và giúp sếp được việc, thì thường sếp sẽ cân nhắc đồng hành với mình lâu dài.

Ngược lại, nếu gặp một người sếp không tử tế, thì dù giỏi chuyên môn đến đâu, mình cũng sẽ rất khó phát triển. Hoặc dứt áo ra đi không bao giờ quay đầu lại. Dù chỉ 1 lần!

Phần trên mình nói là 1 dấu hiệu của người sếp tốt, thì dưới này có 2 chấm đầu dòng. Mình không có đếm nhầm đâu, thực ra là có 1 thôi… aha đó là sự tử tế.

Yeah, vậy thôi.

Bài viết này là một chia sẻ ngắn của mình về một học phần xoay quanh cách làm việc với sếp, nằm trong khoá học “1st-jobber Toolkit: Chuẩn bị cho Lần đầu đi làm” do mình giảng dạy trên Brand Camp. Nếu bạn quan tâm và yêu thích, đừng ngại ủng hộ mình bằng 1 share nhé (mua luôn thì càng tốt).

Chúc mọi người sớm tìm được một người sếp tốt.